قوله تعالى: و ما یسْتوی الْبحْران دو دریا بهم نه یکسان، هذا عذْب فرات این یکى خوش سخت خوش، سائغ شرابه گوارنده آب او، و هذا ملْح أجاج و این دیگر شور تلخ زبان گز، و منْ کل تأْکلون و از هر یکى میخورید، لحْما طریا گوشتى تازه، و تسْتخْرجون حلْیة و بیرون مىآرید از هر شورى مروارید، تلْبسونها تا مىپوشید آن را، و ترى الْفلْک فیه و مىبینید کشتیها در ان، مواخر روان و آب بران، لتبْتغوا منْ فضْله تا میجوئید از فضل و نیکوکارى او، و لعلکمْ تشْکرون (۱۲) و تا مگر آزادى کنید.
یولج اللیْل فی النهار در مىآرد شب تاریک در روز روشن، و یولج النهار فی اللیْل و در مىآرد روز روشن در شب تاریک، و سخر الشمْس و الْقمر و نرم کرد و روان و بفرمان خورشید و ماه را، کل یجْری لأجل مسمى شب و روز خورشید و ماه میرود سرانجامى نام برده را، ذلکم الله ربکمْ آن خداوند شماست، له الْملْک و پادشاهى او راست، و الذین تدْعون منْ دونه و ایشان را که مىپرستید بخدایى فرود از الله، ما یمْلکون منْ قطْمیر (۱۳) بدست ایشان پوست خست خرما نیست.
إنْ تدْعوهمْ اگر خوانید ایشان را، لا یسْمعوا دعاءکمْ خواندن شما نشنوند، و لوْ سمعوا ما اسْتجابوا لکمْ و اگر شنودندى پاسخ نتوانندى و بکار نیایندى شما را، و یوْم الْقیامة یکْفرون بشرْککمْ و روز رستاخیز بانباز گرفتن شما کافر شوند و از شما بیزار، و لا ینبئک مثْل خبیر (۱۴) و خبر نکند ترا هیچ کس چنان خبردار، و آگاه نکند ترا هیچ کس چنان آگاه کن.
یا أیها الناس اى مردمان أنْتم الْفقراء إلى الله شما درویشاناید و با نیاز فرا الله، و الله هو الْغنی الْحمید (۱۵) و الله اوست آن بىنیاز نکو نام ستوده.
إنْ یشأْ یذْهبْکمْ اگر خواهد ببرد شما را با نیست، و یأْت بخلْق جدید (۱۶) و آفریدهاى آرد نو.
و ما ذلک على الله بعزیز (۱۷) و آن بر الله دشخوار و سخت نیست.
و لا تزر وازرة وزْر أخْرى و هیچ بارکش بار بد کس نکشد، و إنْ تدْع مثْقلة و اگر تنى گران بار کرده خود را بگناهان کسى را خواند، إلى حمْلها با آن بار خود تا از وى برگیرد، لا یحْملْ منْه شیْء از آن بار او هیچیز بر نگیرند، و لوْ کان ذا قرْبى و از چند سخت نزدیک خویشاوند خواند، إنما تنْذر الذین یخْشوْن ربهمْ بالْغیْب تو که آگاه کنى آگاه کردن که سود دارد ایشانراست که مىترسند از خداوند خویش نادیده، و أقاموا الصلاة و نماز بپاى دارند، بهنگام و منْ تزکى فإنما یتزکى لنفْسه و هر که هنرى با دید آید خویشتن را با دید آید، و إلى الله الْمصیر و بازگشت خلق همه با خداى است.
و ما یسْتوی الْأعْمى و الْبصیر هام سان نیست نابینا و بینا، و لا الظلمات و لا النور (۲۰) و نه تاریکیها و روشنائیها.
و لا الظل و لا الْحرور (۲۱) و نه سایه خنک و تیزى گرما.
و ما یسْتوی الْأحْیاء و لا الْأمْوات و یکسان نبود زندگان و مردگان، إن الله یسْمع منْ یشاء الله مىشنواند او را که خواهد، و ما أنْت بمسْمع منْ فی الْقبور (۲۲) و تو شنواننده نیستى مردگان را در گورها.
إنْ أنْت إلا نذیر (۲۳) نیستى تو مگر آگاهى نماى، إنا أرْسلْناک بالْحق بشیرا و نذیرا ما فرستادیم ترا بشارت رسانى بیم نمایى، و إنْ منْ أمة إلا خلا فیها نذیر (۲۴) مگر بایشان آگاه کنندهاى آمد و گذشت.
و إنْ یکذبوک و اگر دروغ زن دارند ترا، فقدْ کذب الذین منْ قبْلهمْ دروغ زن داشتند پیشینیان ایشان که پیش از دشمنان تو بودند، جاءتْهمْ رسلهمْ بالْبینات رسولان آمدند بایشان پیغامهاى روشن، و بالزبر و بالْکتاب الْمنیر (۲۵) و بنامها و بنبشته روشن.
ثم أخذْت الذین کفروا آن گه فرا گرفتم ایشان را که بنگرویدند، فکیْف کان نکیر (۲۶) پیدا کردن نشان ناخشنودى چون بود، حال گردانیدن من چون دیدى؟
أ لمْ تر أن الله أنْزل من السماء ماء نمىبینى که الله فرو فرستاد از آسمان آبى، فأخْرجْنا به ثمرات تا بیرون آوردیم بآن آب میوهها، مخْتلفا ألْوانها گوناگون رنگهاى آن و من الْجبال جدد و از کوهها راههاى پیدا شده از روندگان، بیض و حمْر خطهاى سپید و خطهاى سرخ، مخْتلف ألْوانها گوناگون رنگهاى آن، و غرابیب سود (۲۷) و کوهها و سنگهاى سخت سیاه.
و من الناس و الدواب و الْأنْعام و از مردمان و جنبندگان و چهارپایان و شتران مخْتلف ألْوانه کذلک گوناگون رنگهاى ایشان هم چنان که میوهها و کوهها رنگها و نیم رنگها، إنما یخْشى الله منْ عباده الْعلماء از خداى دانایان ترسند، إن الله عزیز غفور (۲۸) الله تواناى است آمرزگار.
إن الذین یتْلون کتاب الله ایشان که مىخوانند نامه خداى، و أقاموا الصلاة و نماز هنگام بپاى مىدارند، و أنْفقوا مما رزقْناهمْ و از دست مىبیرون کنند درویشان را از آنچه ما ایشان را روزى دادیم، سرا و علانیة نهان و آشکارا، یرْجون تجارة مىبیوسند سود بازرگانیى، لنْ تبور (۲۹) که آن بازرگانى هرگز زیان زد نیاید
لیوفیهمْ أجورهمْ آن را تا بایشان گزارد الله مزدهاى ایشان تمام، و یزیدهمْ منْ فضْله و بیفزاید ایشان را از فضل و نیکوکارى خویش، إنه غفور شکور (۳۰) که او بزرگ آمرز است خرد پذیر.
و الذی أوْحیْنا إلیْک من الْکتاب و آنچه ما بتو پیغام دادیم از این نامه هو الْحق آن نامه راست است، مصدقا لما بیْن یدیْه گواه و استوار گیر آن نامهها که پیش باز آمد از الله، إن الله بعباده لخبیر بصیر (۳۱) الله برهیکان خویش داناست و ازیشان آگاه.